محمد روزبهانی
روزنامه آرمان7آذر92
آسایش دوگیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مداراخیلی مواقع به این بیت حافظ میاندیشم که شاعر آن در چند صد سال پیش در زمانهای که تمام فرهنگها همدیگر را ناحق و خود را بر حق مطلق قلمداد میکردند،این شعر چه هماهنگیای با تفکر غالب آن روزگار داشته؟ فلسفه این بیت تمرکز بر مدارا دارد و مهم بودن این کنش انسانی در روابط اجتماعی! مدارا مغز زندگی مدرن امروزی است. به این معناست که باید سایر انسانها را با هر نوع تفکری که دارند به عنوان یک انسان که حق زندگی دارد، بپذیریم، نه این که موافقشان باشیم، یا آن عقیده را درست بپنداریم! بلکه به این معناست که اگر میخواهیم با دیگران در کنار هم زندگی کنیم، راهی جز مدارا و پذیرش همدیگر با تمام ویژگیهای متفاوت نداریم.چیزی که جای آن دارد تا بیش از پیش در نظام تعلیم و تربیت مورد توجه و مداقه قرار گیرد. آموزش و پرورش نوین یکی از اهدافش، پرورش انسانهایی اهل مداراست. افرادی که بتوانند در جامعه متفاوت امروز با افرادی که عقاید متفاوت از خودشان دارند زندگی کنند و دچار تنش و تضاد نشوند.خانواده و مدرسه از کودکی باید اولین درسی که به کودکان میدهند درس مدارا باشد. این که همه انسانها با هم برابرند و برتری به هم ندارند و تفاوتهایی که ممکن است یک فرد از نظر ظاهری، خانوادگی، اعتقادی،جنسیتی،نژادی و غیره با دیگران داشته باشد، ایراد محسوب نمیشود و صرفا یک تفاوت است. باید به آنها یاد داد که کسی نباید دیگری را به خاطر متفاوت بودن، مسخره یا طرد نماید. باید کودکان بفهمند که در دنیای در حال تغییر و دگرگونی امروز میلیاردها انسان زندگی میکنند که هر کدامشان ممکن است دارای عقاید و ارزشهایی باشند که با عقاید و ارزشهای آنها هماهنگ و همسو نباشد. بهتر است به کودک یاد داده شود که اگر کسی همانند او نمیاندیشد به این معنی نیست که اشتباه فکر میکند و ناحق است و هر کس که مانند او فکر میکند به حق است.اگر جامعهای میخواهیم که در صلح و آرامش باشد راهی جز مدارا با هم نداریم و این هم جز از راه آموزش دادن مدارا، از طریق مدارس و سایر نهادهای فرهنگی و رسانهای مقدور نیست.
لینک مطلبhttp://www.armandaily.ir/?NPN_Id=470&pageno=7
محمد روزبهانی
اصل سی قانون اساسی در مورد آموزش و پرورش می گوید:" دولت موظف است وسایل آموزش و پروش رایگان ر ا برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خود کفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد". این سی کلمه، اصل سی قانون اساسی را در قالب دو جمله ی بلند شکل می دهند و باعث برداشت های متفاوتی در بین مسئولین و کارشناسان آموزش و پرورش شده است. گروهی اصل سی را این گونه معنا می کنند ، دولت باید آموزش و پرورش رایگان و همگانی را برای همه به بهترین شکل ممکن فراهم نماید و دیگر به شرایطی که یک دولت نتواند این کار را انجام دهد فکر نمی کنند. این گروه برای بخش خصوصی و یا غیر دولتی جایگاهی قائل نیستند و هر جا که بخش غیر دولتی بخواهد وارد این عرصه شود با آن مخالفت دارند .
گروه دوم برداشتی متفاوت از گروه اول دارند. این گروه می گویند منظور قانون اساسی این است که دولت در حد توانش برای شهروندان امکانات آموزشی رایگان فراهم نماید و این امر هیچ گونه منافاتی با حضور افراد و موسسات خصوصی در حوزه ی تعلیم و تربیت ندارد و افراد حقیقی و حقوقی می توانند در کنار دولت مدرسه تاسیس نمایند. البته پیشینه این اختلاف نگاه به همان سال های اول تصویب قانون اساسی بر می گردد. در آن سال ها همانند الان مخالفان و موافقان حضور بخش غیر دولتی، به اصل سی قانون اساسی استناد می کردند .نهایت از شورای نگهبان خواسته شد که تفسیر خود را بیان کند. شورای نگهبان نیز در جواب اظهار کرد که اصل سی منافاتی با حضور بخش خصوصی در آموزش و پرورش ندارد .
آیت
الله لطف الله صافی دبیر وقت شورای نگهبان ، مردادماه سال 1363 در نامه ای
به نخست وزیر که رونوشت آن را برای وزیر وقت آموزش و پرورش ارسال کرده بود
نوشت: « اصل سی ام قانون اساسی و بعض اصول مشابه آن مسیر سیاست
کلی نظام را تعیین مینماید و مقصود این است که دولت امکاناتی را
که در اختیار دارد، در کل رشتههایی که در قانون اساسی پیشنهاد شده،
بهطور متعادل طبق قانون توزیع نماید، بنابراین آموزش رایگان در حد
امکان کلاً یا بعضاً باید فراهم شود و با عدم امکانات کلی دولت با
رعایت اولویت ها مثل ترجیح مستضعفان و مستعدان بر دیگران اقدام
مینماید. لازم به تذکر است که مستفاد از اصل سی ام قانون اساسی
دولتی بودن آموزش و ممنوعیت تأسیس مدارس و دانشگاههای ملی به
موجب قوانین عادی نمیباشد »
در
نهایت با تصویب قانون مدارس غیر دولتی به مردم و سرمایه گذاران اجازه داده
شد که وارد حوزه ی آموزش و پرورش شوند و در صورت امکان سرمایه گذاری
نمایند. از سال های پایانی دهه ی 60 تا امروز هنوز این بحث بین موافقان و
مخالفان حضور بخش غیر دولتی در آموزش و پرورش وجود دارد. استناد مخالفان
اصل سی قانون اساسی است و مستند موافقان حضور بخش غیر دولتی تفسیر شورای
نگهبان و تجربه های موفق سایر کشورها در این زمینه است.
به
نظر می رسد که بیشتر این اختلاف به ابهام در اصل سی قانون اساسی
بر می گردد. بایست فکری به حال آن کرد. بهتر است این اصل به صورت کاملا
مشخص و روشن تغییر نماید و با صراحت بیشتری وضعیت آموزش و پرورش دولتی و
خصوصی را مشخص نماید و یا این که از شورای نگهبان استفساریه جدید در باره ی
این اصل خواسته شود تا تکلیف همه، از مردم گرفته تا مسئولین (در زمینه ی
حضور بخش خصوصی در آموزش و پرورش) مشخص شود. وضعیت فعلی پر است از ابهام.
بسیاری از منتقدین مدارس غیر دولتی قبل از هر چیز به اصل سی استناد می کند
که دولت باید آموزش و پرورش رایگان و همگانی رابه بهترین شکل ارائه دهد. اما برای این سوال پاسخی ندارند که: زمانی که دولت قادر به خدمات رسانی مطلوب به همه دانش آموزان نیست چه راهکاری را پیشنهاد می کنید؟
در نهایت می توان به هر دو طرف حق داد که برداشت خود را از این اصل قانون اساسی بیان نمایند و بر طبق آن عمل نمایند. اما راهی که می توان همه را مجاب کرد ،شفافیت قانون است.
منبع:گروه گزارش سخن معلم
گفت وگو با محمد روزبهانی کارشناس آموزشی درباره طرح بسته حمایتی آموزش و پرورش
اشاره : سازمان مدارس غیر دولتی و مشارکت های مردمیِ آموزش و پرورش در سال جاری طرحی مفصل ارائه داد که بر اساس آن برای جبران کمبودِ نیرو در مدارس دولتی و نیز تحت پوشش بردنِ دانش آموزان در مناطق کمتر برخوردار راه حل هایی اندیشیده شده است . این طرح با کمک گرفتن از بخش غیر دولتی و واگذاری مدارس دولتیِ مازاد به موسسان ، درصدد جبران کمبود نیرو و تحت پوشش قرار دادن دانش آموزان در مناطق محروم است و به این ترتیب اهدافی دوگانه از جمله حمایت از بخش غیر دولتی و نیز برخوردار کردن دانش آموزان برخی مناطق از کیفیت آموزشی بهتر را دنبال می کند . عنوان این برنامه بسته ی حمایتی است که شامل 7 بند است و هم اکنون در حال اجرا می باشد.مجری مستقیم بسته ی حمایتی ،سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت های مردمی است. در این بسته برای کمک به مشارکت هر چه بیشتر مردم در امر آموزش و پرورش تدابیری اندیشیده شده است، از جمله آسان نمودن اخذ مجوز برای تاسیس مدارس غیر دولتی، پرداخت تسهیلات کم بهره برای خرید و ساخت مدارس غیر دولتی، خرید خدمات آموزشی از مدارس غیر دولتی ، واگذاری بخشی از فضاهای مازاد مدارس به موسسین غیر دولتی و ...این طرح مخالفان و منتقدانی نیز دارد که از زوایای گوناگون آن را مورد انتقاد قرار می دهند. به منظور روشن شدنِ هر چه بیشتر ابعاد این طرح و آگاهی از اهداف آن ، پای سخن محمد روزبهانی کارشناس آموزشی نشسته ایم .
ادامه مطلب ...